นานาวิธีวิทยาการถอดบทเรียนและสังเคราะห์องค์ความรู้

บทเรียน(Lesson Learned)คืออะไร? บทเรียนคล้ายๆกับคำกล่าวว่า “ถ้า…จะเกิดอะไรขึ้น” บทเรียนจะอธิบายเหตุการณ์และเงื่อนไขที่เกิดขึ้น และคำอธิบายนั้นจะต้องมีคุณค่าในการปฏิบัติ ซึ่งคำอธิบายที่ชัดเจนจะต้องมีตัวชี้วัดที่ดี ที่สะท้อนว่าเกิดอะไรขึ้น และเกิดการเรียนรู้อะไรในกระบวนการนั้น บทเรียนจะต้องระบุว่า “ อะไรใหม่ (What)” หรือ “อะไรคือข้อมูลใหม่” บทเรียนต้องมิใช่การเล่าเรื่องในอดีตเท่านั้น

คำนำ

ชุดโครงการวิจัยและพัฒนาชีวิตสาธารณะ-ท้องถิ่นน่าอยู่ มีเป้าหมายหลักอยู่ที่การมุ่งส่งเสริม ให้ภาคประชาสังคมดำเนินการกระตุ้น ส่งเสริม สนับสนุน และผลักดันให้เครือข่ายพันธมิตร ผู้คนในท้องถิ่นเข้ามามีส่วนร่วมในกิจกรรมการเรียนรู้ที่นำไปสู่การสร้าง “สำนึกสาธารณะ” และรวมตัวกันเป็นขบวนการเคลื่อนไหวทางสังคม (Civil society movement) เพื่อจัดการให้ท้องถิ่นพัฒนาไปสู่ความเป็นท้องถิ่นที่น่าอยู่และยั่งยืน

ชุดโครงการมีลักษณะเป็นนวัตกรรม (Innovativeness) ที่มี เป้าหมาย (Purpose) ของโครงการแน่ชัด แต่มีความยืดหยุ่นและเปิดกว้างในการดำเนินงาน พร้อมที่จะปรับเปลี่ยนตลอดเวลาดังที่เรียกกันว่าทำโครงการแบบ “learning by doing”

เพื่อให้การดำเนินโครงการในพื้นที่ที่คลอบคลุมทั้ง 35 จังหวัด และมีกลุ่มพันธมิตรเครือข่ายเข้าร่วมดำเนินงานเป็นจำนวนมาก โครงการต้องสร้างเงื่อนไขทั้งที่จำเป็น (Necessary conditions) และเงื่อนไขที่พอเพียง (Sufficient conditions) ในการผลักดันงานอย่างต่อเนื่องและมีพลังมากพอที่จะขยายขอบข่ายงานและเครือข่ายเพิ่มขึ้น ฝ่ายติดตามประเมินผลภายในและสังเคราะห์องค์ความรู้จึงได้จัดทำชุดเอกสารเพื่อการสนับสนุนทางวิชาการ (Technical support) ขึ้นเพื่อเผยแพร่เรียนรู้ใน โครงการ นอกเหนือไปจากบทบาทหน้าที่หลักด้านการติดตามประเมินผลภายใน สังเคราะห์องค์ความรู้และพัฒนาศักยภาพบุคลากรฝ่ายติดตามประเมินผลและสังเคราะห์องค์ความรู้ในระดับจังหวัด

นอกจากเอกสารนี้จะมีจุดมุ่งหมายเพื่อการเรียนรู้ระหว่างกันในโครงการแล้ว ยังหวังว่าอาจจะเป็นประโยชน์ต่อพันธมิตรเครือข่ายภาค ประชาสังคมที่ดำเนินงานในลักษณะที่สัมพันธ์สอดคล้องกับโครงการวิจัยและพัฒนาชีวิตสาธารณะ-ท้องถิ่นน่าอยู่โดยทั่วไปด้วย

ฝ่ายติดตามประเมินผลภายในและสังเคราะห์องค์ความรู้
โครงการวิจัยและพัฒนาชีวิตสาธารณะ-ท้องถิ่นน่าอยู่
คณะสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล

ดาวน์โหลดหนังสือ