บ้านดอนไชย ตำบลกลางเวียง อำเภอเวียงสา จังหวัดน่าน เป็นพื้นที่เสี่ยงที่ถูกน้ำท่วมทุกปี จากสภาพภูมิประเทศที่เป็นช่วงโค้งของลำน้ำน่าน และมีลำน้ำว้าไหลมาบรรจบกับลำน้ำน่าน ทำให้ชาวบ้านดอนไชยมีการปรับตัว
จนสามารถจัดระบบการเตรียมความพร้อมทั้งในระดับครัวเรือนและระดับชุมชน ทำให้เมื่อถึงฤดูน้ำหลาก ที่น้ำเอ่อเข้าท่วมชุมชนอยู่เป็นระยะเวลา 5 – 7 วันนั้น ชาวบ้านดอนไชย จะไม่ได้รับความเดือดร้อนในเรื่องอาหารการกินและการดำรงชีพ มีเพียงพื้นที่การเกษตรเท่านั้นที่ได้รับความเสียหาย
แต่ปัญหาของชาวบ้านดอนไชยเกิดขึ้น เมื่อน้ำลดลงไปสู่ภาวะปรกติแล้ว ซึ่งเป็นเวลาที่พวกเขาต้องลงมือทำการเพาะปลูกในพื้นที่การเกษตรทดแทนพืชพรรณที่เสียหายไป โดยต้องรีบลงมือไถหว่านเมล็ดพันธุ์และใส่ปุ๋ยก่อนที่ดินจะแห้งเกินไป รวมถึงการต้องทำการบำรุง
เพื่อฟื้นฟูไม้ยืนต้นให้กลับมาแข็งแรงอีกครั้ง ซึ่งต้องมีเงินทุนจำนวนหนึ่ง แต่ส่วนใหญ่ต่างมีหนี้สินจากการลงทุนในพื้นที่การเกษตรที่เสียหายไปอยู่แล้ว ส่วนค่าชดเชยความเสียหายจากภัยพิบัติที่ทางการจะนั้น ไม่ได้มาถึงมือพวกเขาได้เร็วนัก ทำให้พวกเขาต้องเป็นหนี้นอกระบบซ้ำซ้อนจากที่มีอยู่เดิมมากขึ้นเรื่อยๆ
สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) โดย โครงการสนับสนุนชุมชนท้องถิ่นเตรียมความพร้อมและลดความเสี่ยงภัยพิบัติ ได้ร่วมกับศูนย์เทคโนโลยีอวกาศและภูมิสารสนเทศภาคเหนือ ให้การสนับสนุนกระบวนการปรึกษาหารือให้กับชุมชน เพื่อให้ชาวดอนไชยได้ร่วมกันคิดค้นหาหนทางในการบริหารจัดการเพื่อให้เกิดการฟื้นฟูระบบการผลิตหลังน้ำท่วม ซึ่งหนทางที่พวกเขาคิดค้นร่วมกัน คือ การมีกองทุนเพื่อให้สมาชิกในชุมชนได้ยืมไปใช้สำหรับการซื้อปัจจัยการผลิตก่อน เมื่อขายผลผลิตได้ หรือเงินชดเชยจากทางการมาถึง จึงนำมาคืนกองทุน
ในปี 2562 ชาวบ้านดอนไชยทั้งหมู่บ้าน 117 ครัวเรือน เริ่มต้นโดยการร่วมกันสมทบเงินประเดิมเพื่อก่อตั้งกองทุน แล้วเริ่มระดมทุนจากการศพ และงานบุญต่างๆ ในชุมชน ทำให้ได้เงินตั้งต้นจำนวนหนึ่ง เตรียมไว้สำหรับการสนับสนุนการฟื้นฟูการผลิตหลังน้ำท่วมที่จะมาถึงในปีนี้ อย่างไรก็ตามจำนวนเงินที่ไม่มาก จะสามารถช่วยเหลือสมาชิกได้จำนวนหนึ่งเท่านั้น จึงได้เปิดระดมทุน โดยขอรับบริจาคจากสาธารณะผ่านบัญชีกองทุน
กองทุนช่วยเหลือภัยพิบัติชุมชนบ้านดอนไชย หมู่ที่ 7 ธนาคารออมสิน เลขที่บัญชี 020281788222
“…ช่วงน้ำท่วมเราไม่ได้ต้องการถุงยังชีพ หรือข้าวของช่วยเหลือ ถ้าอยากจะช่วย ขอให้โอนเงินเข้าบัญชีกองทุนแทน…“ พี่แดง
“…ลูกหลานดอนไชย ที่ไปทำงานไกลๆ ได้ข่าวน้ำท่วม อยากช่วยเหลือ ก็โอนเงินเข้ามา… “ ผู้ใหญ่สกุล อุ่นเรือน ประธานกองทุน
